Kính gởi em, người bạn đời tôi yêu mến nhất trần gian vì quý phục. Bạn cứ biết nó là ái tình đi trật đường ái ân tự nhiên. Họ thấy một đĩa chân lý mà tưởng trên đời không còn chân lý nào hơn nữa, không dè còn cả mâm sự thật mà khi đầu óc từng trãi họ mới thấy.
Họ nói sẽ lập gia đình mà chưa. Họ thế cha, gồng gánh nhiều công việc nặng nhọc. Hỡi bạn trai! Bạn nên trở về thực tế.
Sao lại thích một thứ tình yêu háo sắc, ích kỷ thoát thoai bởi một quả tim hì hợm. Coi chừng họ lấy thể thao, một môn nào đó làm lý tưởng duy nhất mà bỏ các công việc quan hệ chuẩn bị cho đoạn đời của họ. Lấy cái hình thức nầy để sống kiểu trưởng giả đã đành mà để lường gạt thiên hạ, dụ dỗ tình yêu ngày càng hay.
Nó là một trong những bảo vật mà tạo hóa tặng cho người đời. Tất cả những gì không bị pháp lý, dư luận cản ngăn thì họ cho phép họ làm hết. Người xưa vậy, người nay cũng không khác.
Đại khái giáo sư nói hồi 17 tuổi có lần giáo sư mặc đồ lớn, tay cầm gậy, đi huênh hoang ngoài đường, tự khoái vì tự cho mình là một chi chi đó. Tôi đã nói bạn trai tự nhiên tự cao. Tâm hồn bạn trai tôi có thể sánh như một chiếc lục hoàn cầm, ai biết chơi đ àn nầy có thể tạo ra một bản nhạc hy sinh tuyệt vời, bằng ai vụng tài khi khảy những bản bất mãn như ông bầu trong thùng thiếc.
Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình. Trời ơi! Thưa bạn, nó con khỉ và lục phá vô số, một ngày bị rầy đánh không biết mấy chục lần. Khi nào học được những cách lý luận họ thích sử dụng.
Nhưng cha không chịu được những khoản mẹ chi tiêu mà cha không biết lý do. Còn ở thời ta, con lợn của Epicure bị các tà thuyết, các gương mù, các chất kích thích thần kinh không những phá chuồng lễ giáo, luân thường cho ra, mà còn quất cho nó nhảy cồng lên. Tôi viết thư nầy cho riêng em thôi vì những lý do liên hệ đến hai vận mệnh và tương lai chúng ta.
Viết về tâm lý nhiều hạng bạn trai, tôi không thể quên một số không nhỏ bạn trai xấu hổ phải lôi kiếp đời nghèo khổ, làm thuê, ở đợ, đi xin, sống trong điều kiện vật chất mọi bề túng thiếu. Hậu sinh khả úy hay khả cụ. Mà nhất là bạn trai được ân huệ hơn bạn gái ở chỗ dồi dào đời sống tinh thần.
Lúc bị đánh nó buồn, khóc, giận dữ nữa. Trong mục nầy tôi muốn cùng bạn tìm coi cuộc đời bạn đi về đâu: Tôi muốn hỏi lý tưởng của con người bạn. Thượng đế dành lại cho mình quyền sáng tạo một mình những linh hồn.
Có nhiều công việc ngoài sức lực của họ, họ làm mắc cỡ nữa, mà nếu biết nói phải trái họ vẫn tích cực thi hành. Ngay từ lúc xuân xanh, bạn trai đã sống với tinh thần đơn giản, đã áp dụng nó trong các lối xã giao của họ. Không biết tại sao khờ khạo thích những cửa lòng mở ra vô lý để rước bất cứ ai.