Trong chương này, chúng tôi chỉ đề cập đến những điểm thiết yếu nhất với hy vọng giúp độc giả hiểu và áp dụng được quy tắc 5 khi đọc sách. Điều này đã được kiểm chứng qua lịch sử phát triển của chính nó. Trong cấp độ đọc này, có một số vấn đề mất nhiều công sức để xử lý.
Thực tế, Tolstoy từng nói rằng ông đã biết thêm nhiều về trận Waterloo nhờ sự lý giải của Stendhal. Đánh dấu vào sách là một cách biểu hiện ý kiến tán thành hay phản đối của bạn với tác giả. Vì thế cần phải đọc đúng lịch sử.
Vì vậy, độc giả cần tuân theo các quy tắc ở hai giai đoạn đầu của quá trình đọc phân tích trước khi chuyển sang giai đoạn thứ ba. Cuốn sách này là một ví dụ. Độc giả của các tác phẩm mô tả giống như một con chim bắt mồi, luôn tỉnh táo và sẵn sàng lật lại vấn đề.
Hãy để trí óc của bạn hoạt động trong quá trình đọc sách. Họ nhanh chóng từ bỏ đọc tác phẩm vì nghĩ rằng mình không thể nhớ được các mối quan hệ phức tạp và cũng không thể phân biệt ai với ai. Tất nhiên nếu bạn không biết sử dụng đúng cách thì các manh mối thu được cũng trở nên vô ích.
Khi vấn đề thực tiễn của bạn là làm thế nào để kiếm sống, thì cuốn cẩm nang kết bạn hay sách dạy cách dùng người không thể giúp gì cho bạn mặc dù trong đó có những gợi ý về cách tiến hành một việc như thế nào. Thành viên của các tổ chức đó thường đọc một cách sùng bái. Bạn không thể đọc bản gốc để tìm xem những gì được cắt bớt mà phải tự mình suy diễn từ bản rút gọn.
Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ liên quan đến khả năng nói rõ ràng, và nói được nhiều câu theo đúng trật tự. Cả hai giai đoạn của đọc kiểm soát là các bước chuẩn bị của độc giả trước khi họ đọc kiểu phân tích. Do đó họ đã đặt những câu hỏi mà đáng lẽ nên để lại cho các nghiên cứu khoa học sau này.
Sự quen thuộc của các thuật ngữ cũng như các vấn đề khác trong tác phẩm khoa học xã hội cũng là một trở ngại đối với việc hiểu tác phẩm. Một ví dụ minh chứng cho điều này là câu hỏi của các triết gia cổ đại về sự khác nhau giữa vật thể trên mặt đất và vật thể trên bầu trời. Phương pháp đọc đồng chủ đề đã được trình bày hết ở trên.
Bạn không thể tìm thấy các thuật ngữ trong từ điển dù chất liệu để tạo nên thuật ngữ có sẵn trong đó. Lúc này, bạn sẽ nhớ lại bước đầu tiên một người đọc phân tích phải làm là trả lời câu hỏi Cuốn sách đó thuộc loại nào?. Suy ngẫm về điều này, các bạn sẽ thấy chúng tôi không thể giả định một mức thấp hơn.
Chúng tôi sẽ quay lại loại ghi chú này ở Chương 20. Ví dụ cuốn Essay Concerning Human Understanding (Luận bàn về hiểu biết của con người) của Locke đưa ra đều gắn liền với kinh nghiệm mà người nào cũng có thông qua hoạt động của hệ thần kinh. Có thể bạn đã đọc sách lâu rồi, và việc phải học lại từ đầu khiến bạn thấy ngại.
Có bốn cách xem xét từ như sau: Đọc một bài viết, người đọc có thể tiếp nhận một lượng thông tin ít hay nhiều, toàn bộ hay chỉ một phần, phụ thuộc vào mức độ hoạt động họ bỏ ra trong quá trình đọc, và kỹ năng điều khiển các hoạt động trí óc liên quan. Tuy nhiên, con người ngày nay đang mắc phải một vài sai lầm tương tự, hay ít nhất là rất giống với những sai lầm mà người Athens và Sparta đã trải qua 2.