Tôi không nói đầy đủ chi tiết đâu. Giáo dục thanh niên mà gọi là nắm thanh niên là đó. Đọc tới đến đây, bạn đã biết bạn trai là vật thụ tạo kỳ biệt.
Hãy thân mật giao tiếp họ, tham dự những cuộc uống nước chơi, những tiệc tùng của họ. Chất nầy cách chung khi bạn trai được 14, 15 hay 16 tuổi, phát tiết ra về đ êm hay ban ngày lúc bạn trai ngủ mơ màng hay chiêm bao thấy những thú ái ân. Họ không tin Aristote trong lời nầy: Hỡi các bạn, không có tri âm.
Mà suy nghĩ làm sao được khi trí năng của bạn trai chưa đầy đủ: nhất là khi họ chưa có kinh nghiệm khôn dại trên đời. Học sinh được một nền giáo dục nổi tiếng mà còn vậy, huống hồ bao nhiêu bạn trai ở thôn quê xa bóng văn minh và ở thành thị thì đi chơi đ êm về ngủ nướng. Căn cứ trên tình cảm ái tình của bạn trai thường là thứ ái tình người ta gọi là ái tình tiếng sét.
Họ sống cách vô ý thức, một lối sống vô chánh phủ. Được chỉ giáo, trông nom thì đáng khen lắm. Một cách khéo léo nào đó họ minh thị hay mặc thị tỏ ra mình có đủ điều kiện để xây hạnh phúc gia đình lắm, mình được kẻ nầy, người nọ môn đăng hộ đối ngấp nghé.
Từ đầu chương tôi đã nói vườn lòng họ có gió lạ yêu đương thổi phớt rồi tôi kể một số hình thức mà thứ gió lạ ấy xen vào. Tôi biết có vài bạn trai giấu tên cha mẹ, không cho ai biết nguồn gốc mình. Họ đem bao nhiêu kỷ niệm êm đềm của thời ái ân cũ để gieo vào đó nọc rắn ghen tương hầu bôi lọ bến cũ của thuyền lòng họ.
Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Tôi biết nhiều bạn trai khi chưa có đôi bạn hay chê vợ người nầy xấu như khỉ, bạn trăn năm người kia có một mắt, môi xệ, mắt thịt, lưng tôm, vai rút v. Aùi tình cũng hay chịu lối quyết định nầy của họ.
Nhưng nó phải số phận bấp bênh thể nào. Các người, vật, hiện tượng hấp dẫn bên ngoài mà ngũ quan cho biết, đã chiếm hết tâm hồn của bạn trai. Vẫn biết tu đức chân chính là nên hãm mình, đặt tinh thần trên thể xác.
Trong những tổ chức thanh niên, khi gọi nam thanh lại để truyền lệnh, cho khẩu hiệu, người ta thấy trên gương mặt đa số sự sẵn sàng: dấu hiệu của lòng tốt vàng ngọc. Song vì quỷ Satan khôn quá, óc ham mỹ thuật biến thành óc ghiền dâm hồi nào họ không hay. Họ nói nghịch mà đáng thương hại hơn đáng trách.
Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay. Họ không như một số bạn gái đi hờn mát, giận chuyện chân tóc kẻ tơ. Họ không thấy nổi manh tâm của bạn trai nhất là khi gặp đau khổ.
Tình của bạn trai khi hướng ngoài gia đình thì phải đáp vào một đối tượng. Bạn trai thì thẳng như ruột ngựa, ưa đại cương, tổng hợp. Nhà giáo dục nên lưu tâm huấn luyện riêng cho họ về vấn đề nầy.