Lương thì không hề thay đổi. Sự khích động trong tranh luận cung cấp động lực cho tư duy. Nếu giá xăng giảm xuống, mọi người sẽ quay sang thích sử dụng những chiếc ô tô loại to.
Nếu yêu cầu đặt ra là: "Hãy sử dụng chiếc mũ đỏ để nói về sự đóng góp bắt buộc", khi đó, bạn không thể nói "tôi muốn đưa ra nhưng cảm nhận về sự đóng góp tình nguyện". Khía cạnh suy đoán của lối tư duy chiếc mũ vàng cũng liên quan chặt chẽ đến khả năng nhìn nhận vấn đề. Ví dụ, để nêu lên một sự việc hiếm khi xảy ra, ta nói:
Nếu chúng ta làm theo lối tư duy của bản đồ tư duy, chúng ta cần có cấu trúc. Chúng ta có thể cho là kỳ quặc khi những người Nhật Bản không hề thích sự tranh luận. Và tiếp đến là những biện minh nối tiếp với biện minh.
Cách thứ một đó là một điều gì được coi là mới theo nghĩa khác biệt với những gì đã có trước đó, ví dụ một hệ thống thông tin liên lạc là mới đối với văn phòng của bạn, cho dù nó đã được sử dụng ở hàng ngàn văn phòng khác trước khi bạn bắt đầu sử dụng chúng. Nhưng cũng có nhiều khi chúng ta không biết phải làm như thế nào. Đã có những người tin chắc chắn rằng họ sẽ thành công và họ đã đạt được điều này.
Nó đòi hỏi sự cân bằng hai giá trị xung đột nhau. Lối tư duy chiếc mũ vàng khảo sát và khám phá mặt giá trị và lợi ích của ý tưởng. Nhưng tại thời điểm khác có thể cả hai cái nhìn đều mâu thuẫn nhau.
… Hiện tại thì những qui định của toà nhà không cho phép chúng ta làm điều đó. Những lý lẽ được đưa ra bởi chiếc mũ đen phải có sức thuyết phục. Hai ngàn năm trước, Trung Quốc là một quốc gia có nền công nghệ phát triển hơn cả công nghệ của phương Tây.
Có nhiều khi chúng ta bắt đầu với một ý tưởng và sử dụng nó như một tảng đá bước nhưng khi kết thúc chúng ta lại có một ý tưởng hoàn toàn khác. Học phí luôn phải trả rất đắt nhưng ta sẽ không bao giờ phải học lại điều này một lần nữa. Chiếc mặt nạ bi kịch và chiếc mặt nạ hài kịch là hai chiếc mặt nạ tách biệt.
Và lối tư duy chiếc mũ trắng cho phép chúng ta đưa ra những sự thật dựa trên niềm tin, nhưng chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng đó chỉ là sự thật đứng hàng thứ hai. Với chiếc mũ trắng, vấn đề của bạn được xem xét dựa trên những thông tin, không hề mang tính phán đoán. Ví dụ, để nêu lên một sự việc hiếm khi xảy ra, ta nói:
Khi mọi người chuyển sang sử dụng chiếc mũ vàng tư duy, đó là khoảng thời gian cho các ý kiến xây dựng và phát sinh các ý tưởng mới. Chúng ta thường cố gắng biện minh cho nhũng tình cảm, cảm xúc của mình bởi vì những tình cảm này không phải một phần của lối tư duy lôgic. Các bạn nên nhớ là tôi nhấn mạnh đến cụm từ "cuối cùng".
… Tôi không biết bằng cách nào để ý tưởng về một cửa hàng có hệ thống tôn trọng khách hàng có thể hoạt động được bởi vì nó có thể dễ dàng bị lợi dụng. Hầu hết các tình huống đều xoay quanh những nhận định trên. Tôi không tin rằng chúng ta đã hết những giải pháp có thể.