Có những thứ vẫn phải cần thời gian, bất kể bạn có tài năng hay đổ bao nhiêu công sức: Bạn không thể sinh con trong vòng một tháng bằng cách làm có thai chín phụ nữ. Anh ta cảm thấy ưng ý với những gì cô ấy có, nhưng cô ấy lại không bằng lòng với những gì anh có. Nếu nhiều lần ngập ngừng thì mọi thứ sẽ chất chồng lại.
Vì vậy bạn có thể tiết kiệm được tiền bạc và công sức bàng cách chọn đúng chuyến tàu cẩn lên. Và để làm được điều này bạn phải học kế toán. Một công việc thử thách khiến mọi việc trở nên thú vị, mang đến cho bạn sự quý trọng bản thân, thúc đẩy sáng tạo, và thu hút được những người giỏi nhất.
Nhưng nếu bạn thấy một công ty tầm thường không có các cơ cấu kinh tế dài hạn thuận lợi, tốt nhất là bạn nên nghe theo lời khuyên của Bernard Baruch (một Warren Buffett trong thời của mình). Warren đã học được bài học này khi tham gia hội đồng quản trị tại Salomon Brothers. Tôi rất nghi ngờ những người chỉ giỏi ở một lĩnh vực - một vận động viên hay nhà giải trí chẳng hạn - lại cho răng họ có thể điều khiển thế giới trong mọi lĩnh vực.
Đó là lý do khiến Warren chỉ tập trung vào những sản phẩm đã được thử thách, ông biết được tương lai của chúng trong 15 năm nữa. Điều duy nhất ông phải làm là kiên nhẫn và chờ đợi cho những sự kiện này xuất hiện- không phải hàng ngày, không phải hàng tháng, và đôi khi cùng không phải hàng năm, nhưng đủ thường xuyên để giúp Warren trở thành người giàu thứ hai trên thế giới. Nếu chỉ cần có một chút dấu hiệu chiến tranh, họ bán ra, và nếu chỉ cần có một chút dấu hiệu hòa bình, họ mua vào.
Một nhà đầu tư kinh nghiệm biết rằng đến một lúc nào đó nhu cầu thực sự chính là nhu cầu dựa trên nguyên tắc căn bản, và nhu cầu tạo ra do tiên đoán đầu cơ sẽ chấm dứt - luôn luôn như vậy, khi đó giá sẽ rơi về điểm căn bản, đôi khi rất thấp so với lúc tiên đoán. Bạn rất dễ rơi vào cái bẫy chi trả quá nhiều nếu đó là tiền của người khác, và chưa có ai làm giàu được bằng cách trả quá nhiều cho một thứ nào đó. Nhưng mỗi lần bạn đưa ra quyết định đầu tư, vẫn có khả năng nó sai.
Graham triển khai khái niệm đầu tư giá trị và giảng dạy về nó trong một khóa học tại đại học Columbia, New York. Chất lượng thấp và giá cao so với chất lượng nghĩa là tránh xa, còn chất lượng cao cộng với giá thấp so với chất lượng nghĩa là nhảy vô. Vậy thì tại sao lại cố gắng cho một thứ mà không đem lại lợi ích cho bạn? Tại sao lại học hỏi để làm tốt với một công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém và sẽ chẳng bao giờ mang đến cho bạn tí tiền bạc nào? Nếu bạn thấy mình đang ở trên một chiếc thuyền không biết đi về đâu, bạn nên nhảy khỏi thuyền và tìm đến một chiếc khác đang hướng ra biển lớn để thu về tài sản lớn lao - thay vì cố gắng vươn lên làm thuyền trưởng của một con tàu chậm chạp chẳng tiến đến một bến bờ tài chính nào cả.
Những cổ phiếu đang lên sẽ có lúc rót xuống, và những cổ phiếu đang rớt sẽ có lúc trồi lên. Những lúc như thế, Warren đôi khi đứng lên để lắng nghe và trả lời các câu hỏi như một thầy giáo, đền đáp cho những sinh viên kiên nhẫn bằng sự thông thái của mình. Hãy thử tưởng tượng: Nếu thị trường chứng khoán có đóng cửa suốt 5 năm, thì giá trị doanh nghiệp vẫn cứ tiếp tục gia tăng.
Nếu bạn không thể tin cậy họ lúc này, bạn sẽ không thể tin cậy họ sau này, vậy thì tại sao bạn phải tin cậy họ chứ? Những sản phẩm nhất quán giúp doanh thu ổn định. May mắn cho ông là thị trường chứng khoán có tầm nhìn khá hạn hẹp và thường bỏ qua cơ cấu hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn, và vì vậy thị trường chứng khoán thường không định giá chính xác một công ty vĩ đại.
Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro. Bạn không nhất thiết phải đánh bóng trong mọi trường hợp - bạn có thể đợi đến lúc tốt nhất. Thế giới này có đủ số người tốt và thành thật để bạn giao dịch kinh doanh nên thật là ngu ngốc nếu phải dính dáng đến những người lừa đảo.
Giả dụ hôm nay bạn mua toàn bộ công ty Yahoo! với giá 44 tỉ đôla và nó sẽ giúp bạn thu về 1,8 tỉ đô la mỗi năm, bạn có nhấn nút đồng ý không? Bạn cũng có thể đầu tư 44 tỉ đôla này vào trái phiếu Ngân khố Mỹ kỳ hạn 10 năm và kiếm được 2,2 tỉ đôla mỗi năm không chút rủi ro. Đây là cách Warren kiểm tra liệu ông có thật sự hiểu rõ một công ty trước khi đầu tư vào nó. Hầu hết những công ty đang ăn nên làm ra hiện nay sẽ đến một lúc nào đó khựng lại.