Nhưng vì công việc bảo tồn nhân loại, vì sự hợp tác của người nam và người nữ trong đời sống đối gia, đối xã cần khi sức mạnh, khi sự êm ái, cùng bao nhiêu tiết điệu phức tạp để cấu thành bản nhạc nhân sinh tuyệt vời. Thực tế bội bạc với bản giấy lắm: nhiều điều ta ngồi một mình trong phòng văn tính hay đẹp, chắc thành công, khi đem thảo luận, thi hành bị chỉ trích, thất bại. Họ cười nhạo thầy giáo nếu thầy giáo không cho họ viết thư tình.
Tôi cũng hay mục kích tướng diện của nhiều nhà giáo vô lớp ngạo nghễ nam sinh vì họ học dở, phạm lỗi trước mặt bao nhiêu nam sinh nhỏ tuổi hơn họ và bao nhiêu nữ sinh. Nhiều cái éo le thắc mắc mà tuổi trẻ của họ cho là không thể trình bày với ai, họ lồng khuôn trong văn thơ. Họ liếng xáo, con khỉ nữa.
Bạn trai biết được bẩmtính của mình như vậy nên nỗ lực tự luyện về nhân cách và xử thế. Pierre Mendousse trong cuốn L'ame de la'dolescent thuật truyện một cậu bé 10 tuổi ở trường Toulouse có lối chơi kinh khiếp. Trong cuốn Tâm lý bạn gái tôi đã mời bạn nhận thức sự kỳ biệt của con người bạn gái.
Tóm lại bản tính của bạn trai khác bạn gái ở chỗ không khéo tự đề cao. Điểm nầy tôi bàn chu đáo ở chương sau. Mà nhất là bạn trai được ân huệ hơn bạn gái ở chỗ dồi dào đời sống tinh thần.
Từ chỗ bắt đầu ý thức vẻ đẹp của cảnh thiên nhiên, họ bắt đầu hé cửa lòng cho bóng yêu đương lẻn vào cánh rón rén, e lệ. Tất cả những nhận xét trên nói đến xu hướng ái tình thuần túy nhất của bạn trai. Họ có cảm tưởng rằng tiếng của họ nghe kỳ dị quá, điều họ hỏi lảng lối quá.
Vì chưa già giặn, họ không thấy được trong cái nhịn có cao cả, lễ phép. Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ. Mendousse viết: Có nhiều nam thanh trong mọi xứ và mọi hoàn cảnh sống đã mắc tật thủ dâm một mình.
Có một số bạn trai mất bản sắc thành thực lo trao diện thân thể, nô lệ cho ăn mặc. Tôi muốn nói nhân cách của họ bắt đầu xuất lộ. Bạn đừng để mình trở thành một ông sẽ có bà vợ nguyền rủa vì chồng bội bạc, không chung thủy, mang đủ thứ bệnh di truyền.
Họ tìm biết, những gương tâm giao như của các thánh Phao lồ ẩn sĩ với An tôn tu rừng, như một nhà cách mệnh nọ với tác giả cuốn Người mẹ để tin tưởng với tình tâm giao. Nếu đã lỡ đánh hỏng một hai phương diện của đời mình, thì đừng nản chí hãy làm lại cuộc đời. Nguy khốn nữa là lấy cuộc đời tạm làm cứu cánh vĩnh cửu.
Thầy mà hiền lương thì họ kêu khiếp nhược. Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy. Đem lòng về Thượng đế là nguồn yêu, là nguồn an ủi hoàn toàn thì tâm hồn mới thỏa mãn như ý.
Bạn gái thì tự nhiên ỷ lại, cần chỗ nương tựa về vật chất cũng như tinh thần. Cái thời thơ ngây ấy, quá thơ ngây, đã trôi qua. Bông có hai thứ, bông đực và bông cái.