Trong phần kết thúc của phần trước, tôi đã trình bày rằng chúng ta luôn có thể sử dụng tư duy sáu chiếc mũ trong những cuộc thảo luận thường gặp- kiểu thảo luận tranh luận. Khả năng nhìn nhận bao gồm cả lợi ích và tính khả thi của dự án: làm như thế nào để thực hiện được dự án và nó sẽ diễn ra như thế nào? Thật là khó để thự hiện việc gì nếu ta không có được những cảm giác về giá trị và sự thành công của nó. Ở phần này tôi sẽ chỉ đề cập tới khía cạnh tích cực của lối tư duy chiếc mũ vàng – khía cạnh của những ý kiến xây dựng.
Các luật sư giàu kinh nghiệm luôn làm như vậy trong quá trình thẩm vấn. Chẳng cần lý do để có điểm ngừng này. Cảm giác tích cực và lạc quan phù hợp với lối tư duy chiếc mũ đỏ.
Những cách tiếp cận truyền thống được tất cả mọi người đều biết. Và giai đoạn cuối cùng là thời gian sử dụng tư duy mũ đỏ: chúng ta có thích ý tưởng này đến mức chúng ta tiếp tục xem xét nó? Có thể mọi người sẽ thấy lạ khi giai đoạn cuối cùng để thực hiện một ý tưởng lại dành cho những xét đoán tình cảm. Chúng ta vừa đưa ra ví dụ về cách cung cấp thông tin với ba mức độ chính xác khác nhau.
Trên thực tế, một số người thường có khuynh hướng tư duy cẩn trọng, luôn thấy hiểm hoạ rình rập. Chúng ta cần suy nghĩ theo hướng, sự việc này có thể giải quyết như thế nào, thay vì kết luận nó là gì. Chúng ta cần nhận thức được những nguy hiểm có thể xảy đến để đề phòng.
…John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Bạn không cần phải nói cụ thể tại sao bạn lại thích ý tưởng này. Và cách tiếp cận thực tế nhất là áp dụng chiếc mũ xanh tư duy.
Cũng là điều không thực tế khi duy trì sự chuyển dịch mũ tư duy và đưa ra sự tổng kết sau khi sử dụng mỗi chiếc mũ. Xét trên góc độ sinh lý, chúng ta cần thiết phải tách bạch các kiểu tư duy. Khi sử dụng chiếc mũ vàng, chúng ta cần làm nhiều hơn thế.
Tuy nhiên, khi sử dụng chiếc mũ xanh, chúng ta phải có cách nhìn nhận. Người suy nghĩ đội chiếc mũ vàng và tuân theo những yêu cầu của nó để trở thành một người tích cực và lạc quan. Chúng ta có thể cho là kỳ quặc khi những người Nhật Bản không hề thích sự tranh luận.
Như vậy, mỗi người, tại cùng một vị trí quan sát, sẽ có cùng cái nhìn về ngôi nhà. Chiếc mũ trắng cũng chỉ ra những câu hỏi cần được đặt ra. Công việc cũng cùng loại.
Tôi tin rằng chúng ta hoàn toàn có thể xem xét chúng dưới cùng một chiếc mũ tư duy bằng ngôn ngữ biểu đạt là cảm giác, mặc dầu chúng có bản chất khác nhau. Chiếc mũ xanh chỉ rõ các quá trình tư duy khác – ngay cả khi mọi người chưa sử dụng chiếc mũ tư duy khác. Lối tư duy mũ xanh xác định nhiệm vụ từ đây sẽ được thực hiện.
Học sinh được khuyến khích đế viết câu kết luận ỏ chính dòng đầu tiên của bài luận và sau đó sử dụng phần còn lại của cả bài luận để ủng hộ kết luận đó. Mũ xanh hối thúc mọi người sáng tạo và đưa ra ý tưởng mới. Như tôi đã chỉ rõ ở phần tr', chiếc mũ đen có vai trò chỉ ra những thiếu sót nhưng nó không có vai trò phải hoàn thiện những thiếu sót đó.